Powaga rzeczy osądzonej (res iudicata z łacińska) – często w sferze rozmów publicznych używamy tego sformułowania. Co tak naprawdę oznacza? Czy kiedyś zastanawiałeś się nad definicją przedmiotowego pojęcia?
Kodeks
Zgodnie z regulacją art. 366 Kodeksu Postępowania Cywilnego, „Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami”.
Pojęcie
Powaga rzeczy osądzonej przewidziana w tym artykule sprowadza się do tego, że wykluczona jest możliwość ponownego rozpatrywania sprawy o to samo roszczenie między tymi samymi stronami. Powagą rzeczy osądzonej objęte są tylko i wyłącznie prawomocne wyroki sądowe. Za takowe uznaje się te, od których strona nie może zożyć środka odwoławczego w normalnym toku postępowania instancyjnego.
Godzi się uwypuklić, iż wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, tylko między tymi samymi stronami.
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania wskazuje się, iż granica powagi rzeczy osądzonej została wyznaczona zatem zarówno przed podmioty występujące w sprawie, jak i również jego przedmiot.
Jeżeli powództwo zostało wytoczone przez prokuratora, organizację pozarządową, państwowego inspektora pracy lub rzecznika konsumentów na rzecz określonej osoby, powaga rzeczy osądzonej obejmuje podmioty, na rzecz których zostało wytoczone powództwo. W świetle unormowań kodeksowych, takie rozwiązanie jawi się jako najbardziej racjonalne.
Orzecznictwo
Biorąc pod uwagę czas obowiązywania przepisu, Sądy wykształciły pewną linię dla jego stosowania. I tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1976 r., wydanym do sygnatury III PR 187/76 stwierdził, iż „ustalenie faktów oraz motywy wyroku nie uzyskują powagi rzeczy osądzonej”. W innym miejscu zaś Sąd Najwyższy stwierdza, Powstanie nowych okoliczności faktycznych po wydaniu orzeczenia winno zostać potraktowane jako stan wyłączający powagę rzeczy osądzonej. To jednak temat na odrębny wpis.
Chcesz wiedzieć, czy zapadłe w Twojej sprawie orzeczenie posiada przymiot powagi przeczy osądzonej? Nie wiesz, czy możesz wnieść sprawę do sądu jeszcze raz? Zgłoś się do Kancelarii Prawnej AGMA.