Wydziedziczenie często przez nas mylnie odbierane lub utożsamiane z niegodnością dziedziczenia. W rzeczywistości są to dwie odrębne instytucje, z którymi spadkodawca winien jest zapoznać się, aby móc w sposób świadomy rozporządzać swoim majątkiem na wypadek śmierci.
Czym jest wydziedziczenie?
To pozbawienie prawa do zachowku (czyli uprawnienia zstępnych, małżonka i rodziców, jeśli byliby powołani do spadku z ustawy do otrzymania odpowiedniego ułamka wartości udziału spadkowego). Pamiętajmy, że spadkodawca może w testamencie pozbawić uprawnionych owego prawa, o ile osoba uprawniona:
• wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
• dopuściła się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
• uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Przyczyna ta musi być prawdziwa, podana w sposób jasny oraz opisana w testamencie. Wydziedziczenia nie można ograniczyć warunkiem ani terminem. Skutki takiej decyzji można jednak zniweczyć, kiedy spadkodawca przebaczył danej osobie. Jeśli w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie musi nastąpić z dostatecznym rozeznaniem.
Kiedy mowa o niegodności dziedziczenia?
Spadkobiercy zarówno ustawowi, jak i testamentowi mogą być uznani przez sąd za niegodnych dziedziczenia, gdy:
• dopuścili się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
• podstępem lub groźbą nakłonili spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodzili mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
• umyślnie ukryli lub zniszczyli, podrobili lub przerobili testament spadkodawcy albo świadomie skorzystali z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.
Z żądaniem o uznanie za niegodnego do sądu ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy może wystąpić każdy, kto ma w tym interes prawny. Osoba, które chce wnieść pozew powinna pamiętać, że może to zrobić w terminie 1 roku od momentu, kiedy spadkobierca uzyskał informację o przyczynach niegodności, nie później niż w terminie 3 lat od śmierci spadkodawcy. Niegodny jest traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku.
Zostałeś poszkodowany przez swoją rodzinę? Chcesz wiedzieć, jakie rozwiązania testamentowe będą dla Ciebie najbardziej odpowiednie? Skontaktuj się z Kancelarią Prawną AGMA w Krakowie.