W ostatniej nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego pojawiła się nowa instytucja: pozew oczywiście bezzasadny. Jakie zmiany dla ewentualnych powodów to przyniesie? Zapraszam do zapoznania się z tematyką dzisiejszego wpisu.
Nowa instytucja
Uregulowano ją w art. 191(1) k.p.c. Z regulacji tych wynika, że gdyby czynności, które ustawa nakazuje podjąć w następstwie wniesienia pozwu, miały być oczywiście niecelowe, można je pominąć. W szczególności można nie wzywać powoda do usunięcia braków, uiszczenia opłaty, nie sprawdzać wartości przedmiotu sporu ani nie przekazywać sprawy. Po nowelizacji sąd może oddalić powództwo na posiedzeniu niejawnym, nie doręczając pozwu osobie wskazanej jako pozwany ani nie rozpoznając wniosków złożonych wraz z pozwem. Przewidziano natomiast, że uzasadnienie wyroku sporządza się na piśmie z urzędu. Wyrok z uzasadnieniem sąd z urzędu doręcza tylko powodowi z pouczeniem o sposobie i terminie wniesienia środka zaskarżenia.
Nowe problemy
Problemem jest jednak kwestia oceny, czy dane żądanie zgłaszane przez powoda jest bezzasadne w stopniu oczywistym. Z pewnością, jeśli sąd pomyli się, to będzie to miało negatywne skutki dla powoda, który dopiero na etapie postępowania apelacyjnego będzie mógł kwestionować stanowisko sądu. Określenie oczywista bezzasadność powództwa jest pojęciem nieostrym co powoduje, iż sąd w każdej sytuacji dokonuje jego wykładni w realiach danej sprawy. Sytuacja taka może w konsekwencji prowadzić do pokrzywdzenia strony powodowej, jednakże jeśli sąd oceni pozew jako oczywiście bezzasadny, będzie mógł wydać wyrok oddalający powództwo odpowiednio szybko, bez prowadzenia żmudnego postępowania dowodowego. Rozwiązanie to może wydawać się korzystne przede wszystkim z punktu widzenia interesów powoda, który o oczywistej bezzasadności swego żądania dowiaduje się od razu po wytoczeniu powództwa, a nie po kosztownym i długotrwałym procesie.
Rozpoznawanie apelacji
Po wydaniu przez sąd wyroku, postępowanie apelacyjne prowadzone jest na zasadach wyjątkowych. Sąd drugiej instancji może pominąć czynności, które ustawa nakazuje podjąć na skutek wniesienia apelacji, w szczególności nie wzywać powoda do usunięcia jej braków ani uiszczenia opłaty. Sąd drugiej instancji może rozpoznać apelację na posiedzeniu niejawnym, nie doręczając apelacji osobie wskazanej jako pozwany ani nie rozpoznając wniosków złożonych wraz z tą apelacją. W przypadku stwierdzenia, że powództwo nie jest oczywiście bezzasadne, sąd drugiej instancji uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. W pozostałych przypadkach sąd drugiej instancji oddala apelację.