Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania ustanawia Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Wiąże krewnych w linii prostej i rodzeństwo, ponadto zobowiązanymi są również osoby związane stosunkiem przysposobienia, powinowactwa oraz małżonkowie pozostający w separacji. O wypłacanie takich świadczeń mogą starać się rodzice i byli małżonkowie, jednak najczęściej wystąpienie o alimenty wiąże się z płaceniem świadczeń na rzecz dzieci przez rodzica, z którym dziecko już nie mieszka.
Pozew o alimenty
Pismo procesowe dotyczące zasądzenia alimentów na dziecko wystosowane przez powoda można wnieść do sądu rejonowego, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania, bądź według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej, czyli dziecka. Przedstawienie sytuacji rodzinnej to kluczowy element owego pozwu, należy również dołączyć skrócony akt urodzenia dziecka, a także zaświadczenie o zarobkach lub pobieraniu zasiłku dla bezrobotnych. Ponadto, należy określić kwotę alimentów płatnych miesięcznie wraz z określeniem dnia, od którego kwota ta będzie wypłacana. Zakres świadczeń alimentacyjnych uzależniony jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, czyli wszelkich racjonalnie uzasadnionych kosztów związanych z wychowaniem dziecka oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, które należy wskazać w uzasadnieniu.
Alimenty a dorosłe dziecko
Prawo do otrzymywania alimentów przysługuje również osobie po osiągnięciu pełnoletniości, jeżeli nie jest ona zdolna do samodzielnego utrzymywania się, nawet w sytuacji, gdy zakończyła edukację. Istotnym jest, aby wykazać, iż niemożność samodzielnego utrzymania się wynika z obiektywnych czynników. Obowiązek alimentacyjny wygasa, gdy dorosłe dziecko, pomimo zakończenia swojej edukacji i zdobycia zawodu nie wykazuje chęci podjęcia pracy w celu usamodzielnienia się.
Uchylenie się od obowiązku alimentacyjnego
Wraz z nowelizacją Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z dnia 13 czerwca 2009 r., wprowadzono możliwość uchylenia się od świadczeń alimentacyjnych rodzica względem dziecka pełnoletniego, jeżeli wiązałoby się to z nadmiernym dla niego uszczerbkiem, a także w sytuacji, gdy dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Obowiązkiem rodzica jest wniesienie stosownego pozwu w celu uchylenia się od nałożonego obowiązku, bądź zawarcie ugody przed mediatorem zaakceptowanej następnie przez sąd.