Urlop macierzyński
Urlop macierzyński przysługuje tylko i wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę (a więc nie przysługuje osobom zatrudnionym na umowie o dzieło lub umowie o zlecenie). Zasiłek macierzyński otrzymuje natomiast nie tylko osoba zatrudniona na umowę o pracę, ale również może go otrzymać osoba, która pracuje na umowie o zlecenie /dzieło lub samozatrudnieniu.
Urlop macierzyński przysługuje kobietom zatrudnionym tylko na podstawie umowy o pracę, które niedługo urodzą dziecko lub już je urodziły. Mogą także z tego urlopu korzystać ojcowie.
Zaznaczyć należy, że urlop macierzyński dotyczy przerwy w pracy związanej z urodzeniem dziecka – nie zaś świadczenia pieniężnego, które przysługuje osobom ubezpieczonym. Wspomnianym świadczeniem pieniężnym jest zasiłek macierzyński.
Warto jednak podkreślić, że pojęcia urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego są ze sobą ściśle powiązane. Mianowicie, kobieta przebywająca na urlopie macierzyńskim otrzymuje zasiłek macierzyński (świadczenie pieniężne).
Urlop macierzyński jest obowiązkowy i płatny, przyznawany kobiecie, która:
- wkrótce urodzi dziecko lub właśnie urodziła,
- adoptowała lub przyjęła dziecko na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej) dziecko do lat 7 – w szczególnych sytuacjach do 10. roku życia
Kobieta po porodzie zobowiązana jest do wykorzystania przysługujących jej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, jeżeli zatrudniona jest na umowę o pracę. Wykorzystanie urlopu macierzyńskiego w podanym okresie jest obowiązkowe, regulowane przepisami. Nie jest możliwa rezygnacja z tego urlopu.
Po upływie 14 tygodni od porodu kobieta może już wrócić do pracy. Musi ona jednak przekazać pozostałe 6 tygodni ojcu dziecka – który również ma prawo do wykorzystania urlopu macierzyńskiego (tzw. tacierzyńskiego) – pod warunkiem, że jest on ubezpieczony.
Kobieta spodziewająca się dziecka może pójść na urlop jeszcze przed porodem. Może wykorzystać maksymalnie 6 tygodni urlopu (jednakże co najmniej 2 tygodnie przed terminem porodu). Natomiast po porodzie przysługuje jej reszta obowiązkowego urlopu macierzyńskiego.
Czas przysługującego urlopu macierzyńskiego jest uzależniony od ilości urodzonych dzieci. Kobiecie przysługuje:
- 20 tygodni (140 dni) – gdy jedno dziecko urodzi się lub zostanie przysposobione,
- 31 tygodni (217 dni) – gdy dwoje dzieci urodzi się lub zostanie przysposobione,
- 33 tygodni (231 dni) – gdy troje dzieci urodzi się lub zostanie przysposobione.
Na każde kolejne dziecko z ciąży mnogiej doliczane jest dodatkowe 2 tygodnie (35 tygodni przy czworaczkach, 37 przy pięcioraczkach).
Zasiłek macierzyński
Zasiłek macierzyński otrzymuje z kolei nie tylko osoba zatrudniona na umowę o pracę. Może go otrzymać również osoba zatrudniona na umowie zlecenie/o dzieło lub na samozatrudnieniu. Zasiłek macierzyński, jak wskazano powyżej, to świadczenie pieniężne, które może otrzymać tylko jeden rodzic – matka lub ojciec dziecka.
Zasiłek macierzyński podobnie jak urlop macierzyński może otrzymać osoba, która urodzi dziecko lub przyjmie dziecko na wychowanie (do lat 7, w wyjątkowych sytuacjach do 10 lat) lub jest rodziną zastępczą.
Podstawą do otrzymania zasiłku macierzyńskiego jest podleganie ubezpieczeniu chorobowemu. Przy umowie o pracę ubezpieczenie chorobowe jest zawsze obowiązkowe, natomiast przy umowie zlecenie/o dzieło i samo zatrudnieniu – dobrowolne.
Wspomniany zasiłek macierzyński jest wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jeśli dziecko urodziło się w okresie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Zasiłek wypłacany jest jednej osobie – matce lub ojcu przebywającym na urlopie:
- macierzyńskim – od 20 do 37 tygodni,
- tacierzyńskim – za część urlopu macierzyńskiego, której nie wykorzystała matka dziecka,
- rodzicielskim – za 32 tygodnie w przypadku urodzenia lub przysposobienia jednego dziecka, i 34 tygodnie w przypadku urodzenia lub przysposobienia dwójki lub więcej dzieci,
- ojcowskim – za 14 dni trwania tego urlopu, niezależnie od liczby urodzonych dzieci.
Jeśli nie chcesz tracić czasu na samodzielną walkę z ZUS nasi prawnicy udzielają kompleksowej pomocy w tej kwestii. Sprawdź naszą ofertę dotyczącą lub skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci.