Jednym z elementów pozwu, o którym bezwzględnie trzeba pamiętać składając go do sądu, jest określenie wartości przedmiotu sporu. Co do zasady nie ma z tym większego problemu – najczęściej wszystkie kwoty określone są w złotówkach. Co jednak w sytuacji, kiedy podstawa roszczenia podana jest w innej walucie, najczęściej – w euro?
Możliwość wyboru
Ustawą z dnia 23.10.2008 roku o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz ustawy Prawo dewizowe usunięta została ze stanu prawnego zasada walutowości. Miała ona na celu ochronę polskiego systemu monetarnego i uniemożliwiała wybór innej waluty świadczenia niż polski złoty. Aktualne zaś brzmienie art. 358 § 1 KPC kreuje po stronie dłużnika uprawnienie do wyboru waluty świadczenia – pod warunkiem, że w umowie nie zastrzeżono spełnienia go wyłącznie w walucie obcej (tzw. klauzula efektywnej zapłaty). Uprawnienie to przysługuje jedynie dłużnikowi. Wierzyciel natomiast nie ma możliwości wyboru i może domagać się spełnienia świadczenia jedynie w walucie przewidzianej w podstawie zobowiązania. Jeżeli więc strony postanowiły w umowie, że zapłata nastąpi w Euro, wierzyciel w pozwie powinien dochodzić zapłaty w Euro. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 17.09.2015 r. (sygn. akt: II CSK 783/14), gdzie wskazał, że wierzyciel nie może domagać się spełnienia świadczenia w walucie polskiej, jeżeli świadczenie pieniężne wyrażono w walucie obcej.
Co w takim razie zrobić w sytuacji, kiedy musimy złożyć pozew o zapłatę w w innej niż polska walucie? Czy wartość przedmiotu sporu należy podać w obcej walucie, czy też będziemy tę walutę przeliczać, a jeśli tak, to po jakim kursie?
Wartość przedmiotu sporu
Zasadą jest wyrażanie wartości przedmiotu sporu w złotych polskich. Jednakże zasada ta nie jest wprost wyrażona w kodeksie postępowania cywilnego. Z uwagi jednak na cel oznaczania wartości przedmiotu sporu, którym jest zastosowanie przepisów dotyczących właściwości sądu, obliczenia opłat oraz kosztów zastępstwa prawnego, oznaczanie wartości przedmiotu sporu w walutach obcych mogłoby prowadzić do licznych nieporozumień i konieczności każdorazowego sprawdzania przez sąd wartości przedmiotu sporu w trybie art. 25 KPC. Takie stanowisko zajął też Sąd Najwyższy w wyroku z 18.05.1984 r., (sygn. akt. I CR 121/84), w którym stwierdził, że oznaczenie przez powoda wartości przedmiotu sporu z pominięciem obowiązującego kursu walut obcych powinno z reguły spowodować sprawdzenie wartości przedmiotu sporu przez sąd.
Skoro żądamy zapłaty w walucie obcej, a wartość przedmiotu sporu musimy podać w złotówkach, musimy wciąż ustalić na jakiej zasadzie winniśmy przeliczyć kwotę na walutę polską.
Sąd Najwyższy podaje odpowiedź w innym jeszcze orzeczeniu, a mianowicie w postanowieniu z dnia 8.08.2008 roku, (sygn. V Cz 49/08). Sąd Najwyższy uznał, że dla określenia wartości przedmiotu sporu lub wartości zaskarżenia w sprawie o roszczenie pieniężne wyrażone w walucie obcej miarodajny jest kurs tej waluty z dnia wniesienia pozwu. Z kolei powoływany już wyżej wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18.05.1984 roku odwoływał się do kursu Narodowego Banku Polskiego. Stanowisko to pozostaje aktualne, szczególnie w świetle art. 358 § 2 kpc, gdzie też jest mowa o kursie średnim NBP. Średni kurs NBP to również kurs do którego odwoła się nasza klauzula wykonalności, o czym niżej.
Co natomiast z treścią wyroku? Skoro powód w pozwie żądał zapłaty w Euro, to i wyrok będzie opiewał na Euro. Inny wyrok stanowiłby naruszenie art. 321 § 1 KPC (orzeczenie SN z dn. 28.04.1998 r., II CKN 712/97, z dn. 23.07.2004 r., III CK 339/03).
Nadanie klauzuli wykonalności
Na koniec pozostaje jeszcze rozstrzygnięcie kwestii klauzuli wykonalności. W tym celu sięgnąć należy do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia brzmienia klauzuli wykonalności z dnia 6 sierpnia 2014 r.(Dz.U. z 2014 r. poz. 1092), który wskazuje, że w przypadku, gdy tytuł egzekucyjny opiewa na świadczenie pieniężne w walucie obcej, sąd lub referendarz sądowy nadając klauzulę wykonalności temu tytułowi zobowiązuje komornika do przeliczenia tego świadczenia na walutę polską. W samej treści klauzuli zaś znajdzie się dodatkowe zdanie: „Sąd / Referendarz sądowy zobowiązuje komornika do przeliczenia świadczenia pieniężnego wyrażonego w walucie obcej na walutę polską według średniego kursu waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień sporządzenia planu podziału, a jeżeli planu nie sporządza się – na dzień wypłaty kwoty wierzycielowi.”
Reasumując, w pozwie zażądamy zapłaty w walucie obcej. Sąd zasądzi nam również zapłatę w tej samej walucie. Dla celu prawidłowego oznaczenia wartości przedmiotu sporu powinniśmy żądaną przez nas kwotę przeliczyć na złotówki według średniego kursu NBP z dnia złożenia pozwu. Treść klauzuli wykonalności będzie wzbogacona o upoważnienie, na podstawie którego komornik wypłaci nam świadczenie –już w złotówkach.
Jeśli nie chcesz tracić czasu na samodzielną walkę sądową, nasi prawnicy z chęcią udzielą Ci kompleksowej pomocy. Sprawdź naszą ofertę lub skontaktuj się bezpośrednio z nami, a pomożemy Ci.