W wyroku z 28 października 2020 r. Sąd Najwyższy uznał skargę nadzwyczajną Prokuratora Generalnego od wydanego przez Sąd Rejonowy nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla wystawionego in blanco będącego zabezpieczeniem kredytu konsumenckiego. Więcej na temat orzeczenia w poniższym artykule.
Nakaz zapłaty
Zaskarżony nakaz zapłaty, wystawiony na rzecz przedsiębiorcy prowadzącego działalność kredytową, opiewał na kwotę ponad 14 tys. zł. Dodatkowo, z ustawowymi odsetkami od 15 listopada 2013 r. do dnia zapłaty oraz na kwotę 2,5 tys. zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Względem zaskarżonego nakazu nie wniesiono sprzeciwu, wobec czego ten się uprawomocnił. Natomiast Prokurator Generalny, w skardze nadzwyczajnej zarzucił naruszenie zasad ochrony godności człowieka oraz konsumentów. Wskazał, że uchylenie wyroku jest konieczne dla zapewnienia poszanowania zasady demokratycznego państwa prawa urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji).
Naruszenie godności czy praw konsumenta?
Sąd Najwyższy, rozpoznając skargę nadzwyczajną nie doszukał się naruszenia godności człowieka chronionej przez art. 30 Konstytucji. Uznał natomiast, że Sąd Rejonowy wydając nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla naruszył konstytucyjną zasadę ochrony konsumentów (art. 76 Konstytucji) nie zapewniając pozwanej ochrony przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi jaka wynika z Dyrektywy 93/13/EWG.
Demokratyczne państwo prawa
Jak zaznaczył Sąd Najwyższy, wyrażona w art. 2 Konstytucji zasada demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego wymaga, by organy państwa przeciwdziałały powiększaniu dysproporcji pomiędzy partnerami społecznymi. Sąd Najwyższy uznał, że uchylenie tego nakazu jest proporcjonalnym środkiem pozwalającym zapewnić zgodność decyzji jurysdykcyjnych z art. 2 Konstytucji RP. Brak kontroli treści umowy mógłby doprowadzić do powstania mechanizmu obejścia unormowań Dyrektywy 13/93 i zagroziłoby zbiorowym interesom konsumentów chronionym również przez Konstytucję.